数值分析

更新: 作者: 资源:

特别注意

本书中误差算符与教科书不同。
本书中误差算符等同距离算符。

教科书中,绝对误差算符为$Δ$,相对误差算符为$δ$。

在本书中,绝对误差算符为$\mathrm{D}$,相对误差算符为$\mathrm{d}$。

渐进量

若$\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{g(x)} ⇝ 0$,则称当$x⇝x_0$时,函数$f(x)$对于函数$g(x)$为渐进小量,可记作$f(x) = \mathrm{o}[g(x)]_{x_0}$。

若$\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{g(x)} ⇝ q$,则称当$x⇝x_0$时,函数$f(x)$对于函数$g(x)$为渐进同量,可记作$f(x) = \mathrm{O}[g(x)]_{x_0}$。

若$\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{g(x)} ⇝ 1$,则称当$x⇝x_0$时,函数$f(x)$对于函数$g(x)$为渐进等量,可记作$f(x) = \mathrm{Θ}[g(x)]_{x_0}$。

若$f(x) = \mathrm{Θ}[g(x)]_{x_0}$,则当$x⇝x_0$时,函数$f(x)$与函数$g(x)$可在乘运算中,但非加运算中相互替换。

$f(x) = \mathrm{o}[g(x)]_{x_0}$ $⇒$ $f(x) = \mathrm{O}[g(x)]_{x_0}$
$f(x) = \mathrm{Θ}[g(x)]_{x_0}$ $⇔$ $g(x) = \mathrm{Θ}[f(x)]_{x_0}$
$f(x) = \mathrm{Θ}[g(x)]_{x_0}$ $⇔$ $f(x) = g(x) + \mathrm{o}[g(x)]_{x_0}$
$f(x) · \mathrm{o}[g(x)] = \mathrm{o}[f(x) · g(x)]_{x_0}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x) · \mathrm{o}[g(x)]}{f(x) · g(x)} = \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{\mathrm{o}[g(x)]}{g(x)} ⇝ 0$
$f(x) · \mathrm{O}[g(x)] = \mathrm{O}[f(x) · g(x)]_{x_0}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x) · \mathrm{O}[g(x)]}{f(x) · g(x)} = \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{\mathrm{O}[g(x)]}{g(x)} ⇝ q$
$α · \mathrm{o}[g(x)] = \mathrm{o}[g(x)]_{x_0}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{α · \mathrm{o}[g(x)]}{g(x)} ⇝ 0$
$α · \mathrm{O}[g(x)] = \mathrm{O}[g(x)]_{x_0}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{α · \mathrm{O}[g(x)]}{g(x)} ⇝ α · q$
$\mathrm{o}^{α}[g(x)] \mathop{=}\limits^{0<α} \mathrm{o}[g^{α}(x)]_{x_0}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{\mathrm{o}^{α}[g(x)]}{g^{α}(x)} \mathop{=}\limits^{0<α} \left[ \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{\mathrm{o}[g(x)]}{g(x)} \right]^{α} ⇝ 0$
$\mathrm{O}^{α}[g(x)] \mathop{=}\limits^{0<α} \mathrm{O}[g^{α}(x)]_{x_0}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{\mathrm{O^{α} }[g(x)]}{g^{α}(x)} \mathop{=}\limits^{0<α} \left[ \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{\mathrm{O}[g(x)]}{g(x)} \right]^{α} ⇝ q^{α}$
$\lim\limits_{x⇝x_0} f(x) · u(x) \mathop{=======}\limits_{u(x)=\mathrm{Θ}[v(x)]{x_0} }^{f(x)=\mathrm{Θ}[g(x)]{x_0} } \lim\limits_{x⇝x_0} g(x) · v(x)$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} f(x) · u(x) = \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{g(x)} · [g(x) · v(x)] · \dfrac{u(x)}{v(x)} = \lim\limits_{x⇝x_0} g(x) · v(x)$
$\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{u(x)} \mathop{=======}\limits_{u(x)=\mathrm{Θ}[v(x)]{x_0} }^{f(x)=\mathrm{Θ}[g(x)]{x_0} } \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{g(x)}{v(x)}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{u(x)} = \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{g(x)} · \dfrac{g(x)}{v(x)} · \dfrac{v(x)}{u(x)} = \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{g(x)}{v(x)}$
$f(x) \mathop{======}\limits_{g(x)=\mathrm{o}[h(x)]{x_0} }^{f(x)=\mathrm{o}[g(x)]{x_0} } \mathrm{o}[h(x)]_{x_0}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{h(x)} = \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{g(x)} · \dfrac{g(x)}{h(x)} ⇝ 0 · 0 = 0$
$f(x) \mathop{=======}\limits_{g(x)=\mathrm{O}[h(x)]{x_0} }^{f(x)=\mathrm{O}[g(x)]{x_0} } \mathrm{O}[h(x)]_{x_0}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{h(x)} = \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{g(x)} · \dfrac{g(x)}{h(x)} ⇝ q_0 · q_1 = q$
$f(x) \mathop{=======}\limits_{g(x) = \mathrm{Θ}[h(x)]{x_0} }^{f(x) = \mathrm{Θ}[g(x)]{x_0} } \mathrm{Θ}[h(x)]_{x_0}$ $⇐$ $\lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{h(x)} = \lim\limits_{x⇝x_0} \dfrac{f(x)}{g(x)} · \dfrac{g(x)}{h(x)} ⇝ 1 · 1 = 1$
$f(x) \mathop{======}\limits_{g(x)=\mathrm{O}[f(x)]}^{f(x)=\mathrm{O}[g(x)]} \mathrm{Θ}[g(x)]_{x_0}$ $⇔$ $f(x) = \mathrm{O}[g(x)] $

渐近过程

任意型渐近线 $0 = p · y + q · x + r$

水平型渐近线 $0 = p · y + r$

垂直型渐近线 $0 = q · x + r$

点到直线距离 $\mathrm{D} = \dfrac{ p·y_0+q·x_0+r }{\sqrt{p^2 + q^2} }$

线性渐进过程 $\left\lbrace\begin{aligned} & 0 ⇜ \lim\limits_{x⇝\mathop{x_0}\limits^{∞} } |p · f(x) + q · x + r|
& 0 ⇜ \lim\limits_{x⇝\mathop{x_0}\limits^{∞} } \dfrac{|p·f(x) + q·x + r|}{\sqrt{p^2 + q^2} }
\end{aligned}\right.$

典例:函数$f(x) = \dfrac{1}{x}$,有垂直渐近线$0 = x$,与水平渐近线$0 = y$。

$\left[ 0 ⇜ \lim\limits_{x⇝0^{+} } \left p·f(x)+q·x+r \right = \lim\limits_{x⇝0^{+} } \left p·\dfrac{1}{x}+q·x+r \right \right] \mathop{⇒}\limits_{r=0}^{p=0} \left[ 0 = x \right]$
$\left[ 0 ⇜ \lim\limits_{x⇝∞^{+} } \left p·f(x)+q·x+r \right = \lim\limits_{x⇝∞^{+} } \left p·\dfrac{1}{x}+q·x+r \right \right] \mathop{⇒}\limits_{r = 0}^{q=0} \left[ 0=y \right]$

近似误差

变量精确值 $\bar{x}$

变量近似值 $x = \bar{x} ± \mathrm{D}(x)$

绝对误差值 $\mathrm{D}(x) ≡ x - \bar{x} $
相对误差值 $\mathrm{d}(x) ≡ \dfrac{ x - \bar{x} }{ x } ≡ \dfrac{\mathrm{D}(x)}{ x }$

近似误差值的运算性质。

$\mathrm{D}(y + x) ≤ \mathrm{D}(y) + \mathrm{D}(x)$ $\mathrm{d}(y + x) ≤ \dfrac{\mathrm{D}(y) + \mathrm{D}(x)}{ y + x }$     $\mathrm{d}(y+x) \mathop{≤}\limits_{ x y+x }^{ y y+x } \mathrm{d}(y) + \mathrm{d}(x)$
$\mathrm{D}(y - x) ≤ \mathrm{D}(y) + \mathrm{D}(x)$ $\mathrm{d}(y - x) ≤ \dfrac{\mathrm{D}(y) + \mathrm{D}(x)}{ y - x }$     $\mathrm{d}(y - x) \mathop{≤}\limits_{ x y-x }^{ y y-x } \mathrm{d}(y)+\mathrm{d}(x)$
$\mathrm{D}(y · x) ≤ y · \mathrm{D}(x) + \mathrm{D}(y) · x + \mathrm{D}(y) · \mathrm{D}(x)$ $\mathrm{d}(y · x) ≤ \mathrm{d}(y) + \mathrm{d}(x) + \mathrm{d}(y) · \mathrm{d}(x)$   $\mathrm{D}(y·x) \mathop{≤}\limits^{\mathrm{D}(y)·\mathrm{D}(x)≈0} y · \mathrm{D}(x) + \mathrm{D}(y) · x $ $\mathrm{d}(y·x) \mathop{≤}\limits^{\mathrm{d}(y)·\mathrm{d}(x)≈0} \mathrm{d}(y) + \mathrm{d}(x)$    
$\mathrm{D}\left( \dfrac{y}{x} \right) ≤ \dfrac{ y · \mathrm{D}(x) + \mathrm{D}(y) · x }{x^2 · [1 - \mathrm{d}(x)]}$ $\mathrm{d}\left( \dfrac{y}{x} \right) ≤ \dfrac{\mathrm{d}(y) + \mathrm{d}(x)}{1 - \mathrm{d}(x)}$   $\mathrm{D}\left(\dfrac{y}{x}\right) \mathop{≤}\limits^{1-\mathrm{d}(x)≈0} \dfrac{ y ·\mathrm{D}(x)+\mathrm{D}(y)· x }{x^2}$ $\mathrm{d}\left(\dfrac{y}{x}\right) \mathop{≤}\limits^{1-\mathrm{d}(x)≈0} \mathrm{d}(y) + \mathrm{d}(x)$    
$\mathrm{D}(y + x)$ $\mathrm{D}(y + x) = (y + x) - (\bar{y} + \bar{x}) y - \bar{y} + x - \bar{x} = \mathrm{D}(y) + \mathrm{D}(x)$                    
$\mathrm{D}(y - x)$ $ \mathrm{D}(y - x) = (y - x) - (\bar{y} - \bar{x}) y - \bar{y} + x - \bar{x} = \mathrm{D}(y) + \mathrm{D}(x)$                    
$\mathrm{D}(y · x)$ $\mathrm{D}(y · x) = y · x - \bar{y} · \bar{x} = y · x - (y + Δy) · (x + Δx) y · Δx + Δy · x + Δy · Δx = y · \mathrm{D}(x) + \mathrm{D}(y) · x + \mathrm{D}(y) · \mathrm{D}(x)$    
$\mathrm{D}\left( \dfrac{y}{x} \right)$ $\mathrm{D}\left( \dfrac{y}{x} \right) = \left \dfrac{y}{x} - \dfrac{\bar{y} }{\bar{x} } \right = \left \dfrac{y·\bar{x}-\bar{y}·x}{x·\bar{x} } \right = \left \dfrac{y · (x + Δx) - (y + Δy) · x}{x · (x + Δx)} \right ≤ \dfrac{ y · Δx + Δy · x }{x^2 · \left 1 + \dfrac{Δx}{x} \right } ≤ \dfrac{ y · \mathrm{D}(x) + \mathrm{D}(y) · x }{x^2 · [1 - \mathrm{d}(x)]}$
                                   
$\mathrm{d}(y + x)$ $\mathrm{d}(y + x) = \dfrac{\mathrm{D}(y + x)}{ y + x } ≤ \dfrac{\mathrm{D}(y) + \mathrm{D}(x)}{ y + x }$                        
$\mathrm{d}(y - x)$ $\mathrm{d}(y - x) = \dfrac{\mathrm{D}(y - x)}{ y - x } ≤ \dfrac{\mathrm{D}(y) + \mathrm{D}(x)}{ y - x }$                        
$\mathrm{d}(y · x)$ $\mathrm{d}(y · x) = \dfrac{\mathrm{D}(y · x)}{ y · x } ≤ \dfrac{ y · \mathrm{D}(x) + \mathrm{D}(y) · x + \mathrm{D}(y) · \mathrm{D}(x)}{ y · x } = \mathrm{d}(y) + \mathrm{d}(x) + \mathrm{d}(y) · \mathrm{d}(x)$                
$\mathrm{d}\left( \dfrac{y}{x} \right)$ $\mathrm{d}\left( \dfrac{y}{x} \right) = \mathrm{D}\left( \dfrac{y}{x} \right) · \left \dfrac{y}{x} \right ^{-1} ≤ \dfrac{ y · \mathrm{D}(x) + \mathrm{D}(y) · x }{x^2 · [1 - \mathrm{d}(x)]} · \left \dfrac{x}{y} \right = \dfrac{\mathrm{d}(y) + \mathrm{d}(x)}{1 - \mathrm{d}(x)}$                

线性插值的误差

函数$f(x)$在区间$[x_α,x_β]$上线性插值的误差。

$l(x) - f(x) \mathop{=====}\limits^{∃θ∈(x_α,x_β)} \dfrac{(x_β - x) · (x - x_α)}{2} · {^2}f(θ)$

$⇓$ $l(x) = \dfrac{x_β - x}{x_β - x_α} · f(x_α) + \dfrac{x - x_α}{x_β - x_α} · f(x_β)$ $⇐$ $$0 = \left \begin{matrix} 1 & 1 & 1 \ x_α & x & x_β \ f(x_α) & l(x) & f(x_β) \ \end{matrix}\right = \left \begin{matrix} 1 & 0 & 0 \ x_α & x - x_α & x_β - x_α \ f(x_α) & l(x) - f(x_α) & f(x_β) - f(x_α) \ \end{matrix}\right $$
$⇓$ $l(x) - f(x) = \dfrac{x_β - x}{x_β - x_α} · [f(x_α) - f(x)] + \dfrac{x - x_α}{x_β - x_α} · [f(x_β) - f(x)]$ $⇐$ $f(x_α) - f(x) = {^1}f(x) · (x_α - x) + \dfrac{ {^2}f(θ_α)}{2} · (x_α - x)^2$        
$⇓$ $l(x) - f(x) = \dfrac{(x_β - x) · (x - x_α)}{2} · \left[ \dfrac{x - x_α}{x_β - x_α} · {^2}f(θ_α) + \dfrac{x_β - x}{x_β - x_α} · {^2}f(θ_β) \right]$ $⇐$ $f(x_β) - f(x) = {^1}f(x) · (x_β - x) + \dfrac{ {^2}f(θ_β)}{2} · (x_β - x)^2$        
$⇓$ $l(x) - f(x) \mathop{========}\limits^{∃θ∈(θ_α,θ_β)⊆(x_α,x_β)} \dfrac{(x_β - x) · (x - x_α)}{2} · {^2}f(θ)$ $⇐$ $\min\lbrace {^2}f(θ_α),{^2}f(θ_β) \rbrace ≤ \dfrac{x - x_α}{x_β - x_α} · {^2}f(θ_α) + \dfrac{x_β - x}{x_β - x_α} · {^2}f(θ_β) ≤ \max\lbrace {^2}f(θ_α),{^2}f(θ_β) \rbrace$        

函数$f(X)$在点$x_0$处闭邻域内的局部形态。

$\dfrac{ {^n}f(x_0)}{n!} · (x - x_0)^{n} + o(x - x_0)^{n}$ $\mathop{======}\limits^{ {^h}f(x_0) \mathop{===}\limits^{1≤h<n} 0}$ $f(x) - f(x_0)$  
$[n = 2·l + 0] ∧ [{^n}f(x_0) > 0]$ $⇔$ $[f(x_0^{-}) - f(x_0) > 0] ∧ [f(x_0^{+}) - f(x_0) > 0]$ $f(x_0) = \inf\limits_{x∈\mathrm{B}(x_0,δ)} f(x)$
$[n = 2·l + 0] ∧ [{^n}f(x_0) < 0]$ $⇔$ $[f(x_0^{-}) - f(x_0) < 0] ∧ [f(x_0^{+}) - f(x_0) < 0]$ $f(x_0) = \max\limits_{x∈\mathrm{B}(x_0,δ)} f(x)$
       
$\dfrac{ {^n}f(x_0)}{n!} · (x - x_0)^{n} + o(x - x_0)^{n}$ $\mathop{======}\limits^{ {^h}f(x_0) \mathop{===}\limits^{1<h<n} 0}$ $f(x) - l(x)$ $l(x) ≡ f(x) - f(x_0) - {^1}f(x_0) · (x - x_0)$
$[n = 2 · l + 0] ∧ [{^n}f(x_0) < 0]$ $⇔$ $[f(x_0-Δ) - l(x_0-Δ) < 0] ∧ [f(x_0+Δ) - l(x_0+Δ) < 0]$ $x_0$为相切点,$f(x)$在切线$l(x)$下方。
$[n = 2 · l + 0] ∧ [{^n}f(x_0) > 0]$ $⇔$ $[f(x_0-Δ) - l(x_0-Δ) > 0] ∧ [f(x_0+Δ) - l(x_0+Δ) > 0]$ $x_0$为相切点,$f(x)$在切线$l(x)$上方。
$[n = 2 · l + 1] ∧ [{^n}f(x_0) < 0]$ $⇔$ $[f(x_0-Δ) - l(x_0-Δ) > 0] ∧ [f(x_0+Δ) - l(x_0+Δ) < 0]$ $x_0$为相交点,$f(x)$于切线$l(x)$向下。
$[n = 2 · l + 1] ∧ [{^n}f(x_0) > 0]$ $⇔$ $[f(x_0-Δ) - l(x_0-Δ) < 0] ∧ [f(x_0+Δ) - l(x_0+Δ) > 0]$ $x_0$为相交点,$f(x)$于切线$l(x)$向上。